ยอดผกก. โรเบิร์ต อัลท์แมน เสียชีวิตแล้ว ด้วยวัย 81

ผู้กำกับยอดเยี่ยมบนเวทีออสการ์

"โรเบิร์ต อัลท์แมน" ผู้ที่ถูกเสนอชื่อถึง 5 ครั้งในสาขาผู้กำกับยอดเยี่ยมบนเวทีออสการ์ ผู้กำกับผู้ยิ่งใหญ่ที่สร้างอิทธิพลจากผลงานอันหลากหลายทั้ง ผลงานตลกร้ายเสียดสีสงครามใน M-A-S-H จนถึงหนังตลกเชิงเสียดสีฮอลลีวูดอย่าง The Player จนถึงหนังสืบสวนฆาตกรรมอังกฤษอย่าง Gosford Park ได้เสียชีวิตด้วยโรคแทรกซ้อนจากมะเร็ง ด้วยวัย 81 ปี ตามรายงานจากเอพี

"เขาอยู่และต่อสู้กับโรคร้ายนี้มาเป็นเวลา 18 เดือน ซึ่งเป็นช่วงเดียวกับที่เขากำลังทำหนังเรื่อง A Prairie Home Companion ด้วย" ตัวแทนของ Sandcastle 5 Productions บริษัทของอัลท์แมนนิวยอร์กแถลงข่าวเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา "อย่างไรก็ดีการตายของเขาเป็นสิ่งที่ไม่คาดคิดมาก่อน เพราะอัลท์แมนอยู่ในช่วงเตรียมทำภาพยนตร์ที่เขาวางแผนไว้ว่าจะถ่ายทำในเดือนก.พ.ที่จะถึงนี้"

เขาเสียชีวิตเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมาที่เซดาร์ส-ซิไน เมดดิคอล เซ็นเตอร์ ท่ามกลางความเสียใจของภรรยาและลูกๆ ของเขา

นับเป็นเรื่องน่าใจหายมาก สำหรับผู้กำกับที่เสียชีวิตหลังจากเพิ่งจะขึ้นไปรับรางวัล lifetime achievement บนเวทีออสการ์ปี 2006 เมื่อต้นปีที่ผ่านมานี้เอง โดยในการขึ้นไปรับรางวัลดังกล่าวเขาได้เปิดเผยต่อผู้ชมในวันนั้นว่าเขาได้ทำการปลูกถ่ายหัวใจไปเมื่อ 10 ปีที่แล้ว "ผมไม่คิดว่ามันเป็นเรื่องใหญ่น่ะ แค่คิดว่าคงจะไม่มีใครจ้างผมกำกับหนังอีกแล้ว คุณรู้ไหม มีรอยแผลบางอย่างที่ยากจะเยี่ยวยาสำหรับคนที่ปลูกถ่ายหัวใจมา และมีคนแบบเราอยู่ข้างนอกนั้นมากมายเลยทีเดียว"

ผลงานเรื่องต่อไป

ที่เขาจะสร้างได้แก่ Hands on a Hardbody ภาพยนตร์ที่สร้างจากสารคดีเกี่ยวกับการแข่งขันในเท็กซัส โดยให้คนยืนรอบๆรถบรรทุก แล้วเอามือข้างหนึ่งแตะไว้ที่รถ และใครที่ทนอยู่ได้นานที่สุดก็จะเป็นผู้ชนะ ซึ่งจะถ่ายทอดออกมาในแบบฉบับของอัลท์แมนอย่างแน่นอน

แม้จะเป็นที่โจษจันกันถึงนิสัยการเป็นคนพูดโผงผางของเขา จนเป็นที่รักและที่ชังของคนในวงการในบางครั้ง แต่สิ่งที่เป็นสไตล์และสร้างชื่อเสียงให้กับเขามากที่สุดก็คืออิทธิพลในวิธีการทำงานของเขา ทั้งการมีทีมนักแสดงที่มีชื่อเสียงพร้อมใจกันมาร่วมงานมากมาย การถักทอเนื้อหาในการดำเนินเรื่อง การถ่ายซ็อตยาวๆ และการจงใจให้บทสนทนามาทับซ้อนกัน

A Prairie Home Companion ซึ่งเป็นผลงานชิ้นสุดท้ายของเขา นับเป็นตัวอย่างที่ดี ด้วยทีมนักแสดงชื่อดังล้นกองถ่ายทั้ง ลิลี ทอมลิน, เมอร์รีล สตีร์ป, วู๊ดดี แฮร์เรลสัน, ทอมมี ลี โจนส์, เควิน ไคลน์ และลินด์ซี โลแฮน ในเรื่องราวที่ได้แรงบันดาลใจมากจากรายการวิทยุที่จัดมาอย่างยาวนานของแกร์ริสัน เคล์เลอร์ ผู้ที่แสดงในผลงานชิ้นนี้ด้วยกล่าวต่อทางเอพีว่าความรักในภาพยนตร์ของอัลท์แมน ได้ส่งต่อไปยังทุกคนที่อยู่ในกองถ่ายเลยทีเดียว

"อัลท์แมนรักการทำภาพยนตร์มาก เขารักในความยุ่งเหยิงของการถ่ายทำ และความเป็นมิตรไมตรีของลูกทีมและนักแสดง เขาเลื่อมใสในนักแสดง และเขาก็รักห้องตัดต่อ ยังรักที่จะนั่งในห้องฉายหนังและดูทุกอย่างที่เขาถ่ายมาพร้อมกับคนอื่นๆ เขาไม่สนใจว่าสุดท้ายหนังมันจะทำเงินให้กับเขาได้แค่ไหน เขาไม่สนใจที่จะประชาสัมพันธ์มันด้วยซ้ำ แต่เมื่อไหร่ที่เขาทำหนัง เขาจะเหมือนอยู่บนสวรรค์ทีเดียว"

"เขาชำนาญมากในการปล่อยให้นักแสดงได้คิดว่าพวกเขามีอิสระในการแสดงมากกว่าที่พวกเขาเคยได้รับจากการทำงานร่วมกับคนอื่น" ทอมมี ลี โจนส์ หนึ่งในทีมนักแสดงกล่าว "จากมุมมองของคนทำหนัง เขามีบทเรียนที่เยี่ยมยอดมากมายที่จะสอนให้เรา การนำเสนอทางความคิด การผ่อนคลายรอบๆ ฉากถ่ายทำ การวางแผน และการเตรียมการต่างๆ"

ทิม ร็อบบินส์ นักแสดงที่เคยร่วมงานกับอัลท์แมนมาแล้วมากมายทั้งเรื่อง The Player, Short Cuts และ Pret-a-Porter ผลงานล้อเลียนโลกแฟชั่น ได้อธิบายเกี่ยวกับอัลท์แมนว่า "เขาเป็นเพื่อนที่ดีที่สุด เป็นแรงบันดาลใจให้กับผมตั้งแต่ผมได้รับเกียรติให้พบกับเขาเมื่อปี 1990 วิสัยทัศน์ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของเขาและความรู้สึกที่เป็นอิสระของเขาในการทำหนังสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้กำกับรุ่นๆ ผมอย่างนับไม่ถ้วน และยังคงสร้างแรงบันดาลใจต่อไปให้กับคนทำหนังในอนาคตอีกด้วย"

ผู้ที่ได้รับรางวัลออสการ์สาขา ผู้เขียนบทยอดเยี่ยมในปี 2001 จากเรื่อง "Gosford Park" จูเลียน เฟลโลเวส ได้ให้สมยานามกับผู้กำกับคนนี้ว่าเป็น "พลังแห่งธรรมชาติอย่างแท้จริง"

พลังแห่งธรรมชาติอย่างแท้จริง

"เขาเป็นนักขบถชั่วชีวิต เขาได้ทำให้วงการทั้งหมดจำยอมแก่เขา ซึ่งมีน้อยมากๆ ที่จะทำได้อย่างเขา ซึ่งเขาเองได้ปรับเปลี่ยนทั้งการรับรู้และเส้นทางในอาชีพของฉันไปอย่างมหาศาล ตราบเท่าที่ฉันยังมีชีวิตอยู่ ฉันจะสำนึกถึงบุญคุณของเขาอย่างไม่รู้ลืม"

เอลเลียต โกล์ด ดารานำจาก M-A-S-H กล่าวว่าสิ่งที่เป็นมรดกของอัลท์แมน จะอุปถัมภ์ค้ำชูและเป็นแรงบันดาลใจให้กับคนทำหนังและศิลปินในรุ่นต่อๆไปได้อย่างแน่นอน

"เขาเป็นผู้กำกับชาวอเมริกันที่ยอดเยี่ยมที่สุดคนสุดท้ายที่ทำหนังในสไตล์ จอห์น ฟอร์ด เขาเป็นเพื่อนของผมและผมยังซาบซึ้งต่อประสบการณ์และโอกาสที่เขาให้กับผมอย่างไม่เสื่อมคลาย"

อัลท์แมน ถูกเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์สาขาผู้กำกับยอดเยี่ยมมาแล้วจากผลงานใน M-A-S-H, Nashville, The Player, Short Cuts และ Gosford Park ซึ่งครองสถิติสูงสุดของผู้กำกับที่เข้าชิงรางวัลแต่ไม่ได้มากถึง 5 ครั้ง เท่ากับสถิติที่เพื่อนผู้กำกับอย่างอัลเฟรด ฮิทช์ค็อก, มาร์ติน สกอร์เซซี, แคลเรนซ์ บราวน์ และคิง ไวเดอร์ทำเอาไว้ได้

และอีก 4 เรื่องเด่น

โรเบิร์ต อัลท์แมน เกิดเมื่อวันที่ 20 ก.พ. 1925 เขาใช้ชีวิตในช่วงวัยรุ่นของเขาที่แจ๊สคลับของแคนซัส ซิตี้ ในรัฐมิสซูรี ที่ที่พ่อของเขาเป็นตัวแทนขายประกันภัยอยู่

อัลท์แมนเป็นนักบินทิ้งระเบิดในสงครามโลกครั้งที่ 2 และเรียนจบทางด้านวิศวกรรมศาสตร์ที่ยูนิเวอร์ซิตี ออฟ มิสซูรี ในโคลัมเบีย ก่อนที่จะรับงานเกี่ยวกับภาพยนตร์ในเมืองแคนซัส ซิตี จนมีผลงานเป็นภาพยนตร์เรื่องแรกอย่าง The Delinquents ในปี 1957 หลังจากนั้นก็เริ่มมีงานมากมายทางโทรทัศน์ในช่วงกลางยุค 1960 โดยกำกับละครซีรีส์เช่นเรื่อง Bonanza และเรื่อง Alfred Hitchcock Presents ก่อนที่จะก้าวมาเป็นผู้กำกับชั้นครูในเวลาต่อมา

อัลท์แมนแต่งงานถึง 3 ครั้ง โดยภรรยาคนสุดท้ายของเขาคือ แคธรีน รีด อัลแมน และมีลูกทั้งหมด 6 คน ที่เกิดจากภรรยา 3 คน ร่วมทั้งหลาน 12 คนและเหลนอีก 5 คน