ปลายปากกาคนดัง : ?ระบบอุปถัมภ์? - พอล - ภัทรพล ศิลปจารย์

ปลายปากกาคนดัง : ระบบอุปถัมภ์ - พอล - ภัทรพล ศิลปจารย์

ผมคิดว่าเรื่องนี้ถ้าพูดกันจริงๆแล้วมันถือว่าเป็นปัญหาใหญ่ของเมืองไทย แต่ว่ามันไม่สามารถแก้ไขให้เป็นรูปธรรมไม่ค่อยได้ เพราะมันเป็นสิ่งที่มองไม่ค่อยเห็น ในประเทศไทยจะมีปัญหาเรื่องคอรัปชั่นค่อนข้างเยอะ เมื่อเทียบกับประเทศอื่น สาเหตุคือผมคิดว่ามันเป็นมาตั้งแต่เด็ก เมื่อเด็กๆเค้าซึมซับอยู่กับของพวกนี้กันมาตั้งแต่เด็กเค้าก็จะรู้สึกว่ามันเป็นเรื่องธรรมดาย อย่างเด็กจะต้องเข้าโรงเรียนอนุบาล มันก็ต้องฝากกัน ต้องใช้เงินเท่านี้

ตอนอนุบาลก็ฝาก พอขึ้นประถมก็ฝาก มัธยมก็ฝาก มหาวิทยาลัยก็ฝาก แม้กระทั่งจบออกมาทำงานก็ยังต้องฝากอีก เหมือนกับว่าประเทศไทยไม่ได้คนเก่งจริงๆเข้ามาทำงาน ในองค์กรต่างๆ ถ้าเปรียบเทียบจริงๆก็จะคล้ายๆกับเครื่องจักรที่ไม่ได้ใช้อะไหล่ของแท้บางที คนเหล่านั้นอาจจะถูกที่แต่ไม่เก่งพอ จึงทำให้มาตัดโอกาสคนที่มีความสามารถจริงๆ

ยกตัวอย่างในชีวิตจริงของผม ก็จะเป็นในเรื่องหลาน คือมีอยู่วันหนึ่งพี่สาวก็มาปรึกษาว่าจะให้หลานเข้าโรงเรียนอะไรดี ไปติดต่อโรงเรียนนั้นเค้าเรียกมาเงินเท่านี้ ต้องใช้ระบบเส้นนะ ต้องติดต่อผ่านคนนี้ถึงจะได้ อะไรทำนองเนี้ย ผมก็เลยคิดว่าทำไมประเทศเราถึงเป็นอย่างนี้ คือมันค่อนข้างสกปรก คือสกปรกในทุกมุมของประเทศ ทุกส่วนทุกเรื่อง สุดท้ายแล้วผมก็เลยส่งหลานไปเรียนอินเตอร์แทน!!
แล้วอย่างในระบบงานของรัฐวิสาหกิจ สมมุติอย่างคนจะเป็นแอร์โฮสเตส ก็ยังหนีไม่พ้นระบบเส้นสายเลย ฉะนั้นคนที่ผ่านไปทำงาน ก็ไม่ใช่คนเก่งจริงที่เข้าไปทำตรงนั้น พอพนักงานไม่เก่งจริง มันก็เลยส่งผลให้องค์กรไม่แข็งแรง ทำให้ขาดทุนอยู่ทุกวันนี้ คือมันโทษใครไม่ได้ไง เพราะมันเป็นเหมือนระบบลูกโซ่ที่ใหญ่มาก ฉะนั้นพอเด็กโตขึ้นมาจากการเค้าก็ซึบซับว่าการโกงไม่ได้เป็นสิ่งที่เลวร้ายอะไรมากมาย

สำหรับสิ่งที่อยากจะบอกกับสังคมไทยในตอนนี้ก็คือ ผมคิดว่าคงต้องเริ่มเอาจริงเอาจัง คงจะฝากไปถึงผู้นำและผู้บริหารประเทศ ว่าคงต้องเริ่มกันจริงๆจังๆแล้ว ในระดับผู้นำประเทศก็ต้องทำ เหมือนกับการ

เชือดไก่ให้ลิงดู

โดยเริ่มจากตัวเค้าเอง ก็ต้องทำและต้องเอาใจใส่ในเรื่องขององค์กร และหน่วยงานต่างๆ ปัญหามันจะมีเยอะในเรื่องของหน่วยงานราชการ สมัยก่อนคุณแม่พี่เคยทำงานราชการในกระทรวงศึกษาธิการ ก็เลยพอรู้มาบ้างว่าระบบมันเป็นอย่างไร คนที่อยากเป็นใหญ่เป็นโตก็ต้องไปประจบเจ้านาย เข้าทางนั้นทางนี้ ถ้าอยากได้สองขั้นก็ต้องทำอย่างนั้นอย่างนี้ แล้วตำแหน่งใหญ่ๆในกระทรวงอย่างพวกรัฐมนตรีก็ต้องลงมา

ล้วงลูก

คือแบบมันเริ่มทำผิดไปทั้งประเทศ ไม่ใช่จะมาคิดว่าว่าปัญหามันเกิดตั้งแต่ในเรื่องของประถม หรือมัธยม ที่สำคัญมันไม่ได้เกิดจากตัวเด็กอย่างเดียว คือผู้ใหญ่ก็มีส่วนนะ ถ้าผู้ใหญ่เป็นคนแฟร์ๆ เป็นคนดี และตัดสินกันที่ผลงาน ผมอยากจะบอกว่า ที่จริงแล้วเรื่องของ

ระบบอุปถัมภ์

มันก็คือเรื่องของเส้นสาย และก็ไม่ได้เป็นเฉพาะรัฐบาลอย่างเดียว ในเอกชนก็มี อย่างคุณจบสถาบันนี้มา เลือดสีเดียวกันฉันก็เลือกคนนี้ อ๋อนี้รุ่นน้องที่มหาวิทยาลัยฉันก็เลือกคนนี้ และมันก็เลยกลับมาสู่อันเดิม คือมันไม่ได้อะไหล่ของแท้ คือดีแต่ว่าเลือกเพราะว่าของมันเป็นของถูก อันนี้ดิวเลอร์รู้จักกันก็เอาอันนี้มาใช้ ที่นี้พอของไม่ดีมาประกอบกันหลายชิ้นเข้า เครื่องจักรมันก็ทำงานไม่ได้ดี ก็เลยเกิดปัญหาอย่างทุกวันนี้

ที่เลือกเขียนเรื่องนี้ เพราะรู้สึกว่ามันเป็นเรื่องที่ไม่เป็นรูปธรรมมันวัดกันยาก อย่างคอรัปชั่น เงินหายไป กี่ล้าน กี่สิบล้าน กี่พันล้าน มันก็ยังเห็นได้ชัดๆ แต่เรื่องอย่างนี้มันเป็นเรื่องที่จับต้องได้ยาก มันเป็นเรื่องของการใช้อารมณ์ ความรู้สึก ก็เลยรู้สึกว่ามันเป็นเรื่องที่แก้กันยาก

คือต้องมีการปลูกฝัง ตั้งแต่เด็ก ว่าอย่าทนกับสิ่งที่เห็น ยิ่งถ้ามันเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ต้องปลูกฝังให้เด็กๆเข้าใจว่า การที่พ่อแม่ฝากเราเข้าโรงเรียนนั้นโรงเรียนนี้ มันไม่ใช่เรื่องที่ถูก โตไปแล้วอย่าทำ ไม่ใช่พอจบไปประมูลอะไรก็มีการฮั้วกัน ไปโกงคนนั้นคนนี้ คือนึกออกไหมว่าถ้าเด็กอยู่ในบรรยากาศที่รู้สึกว่า

การโกงกันเป็นเรื่องธรรมดาของประเทศ เค้าก็จะเป็นอย่างนี้ไปตลอด พอเค้ามีลูกเค้าก็ทำ ลูกเห็นลูกก็ทำต่อไปอีก อยากบอกให้รู้ว่าระบบนี้มันนี้ในทุกวงการนั่นแหละครับ ไม่เว้น แม้กระทั่งในวงการบันเทิง คอรัปชั่นเป็นเรื่องใหญ่ เรื่องนี้มันเข้าไปทุกระบบ ไม่เว้นแม้แต่ในโรงเรียน สถานที่ทำงาน ถ้าจะมองในอีกแง่มุมหนึ่งการระบบอุปถัมภ์นี้อาจจะมีความหมายคล้ายกับการช่วยเหลือเกื้อกูลกันก็ได้ แต่จะแตกต่างกันตรงที่ว่า

การช่วยเหลือนั้นจะต้องไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อนเท่านั้นแหละครับ

พอล - ภัทรพล ศิลปจารย์